22 marca 2018 roku uczniowie Szkoły Przysposabiającej do Pracy i Gimnazjum Zet wraz z wychowawcami postanowili wybrać się na wycieczkę w góry! Celem podróży była niewielka miejscowość Górki Małe, leżąca koło Brennej w dolinie Brennicy, u podnóży Beskidu Śląskiego. Pogoda w tym dniu nam dopisała, pięknie świeciło słoneczko, więc po dotarciu do celu postanowiliśmy wybrać się na górski spacer wzdłuż rzeki Brennicy. Po drodze podziwialiśmy krajobraz górski, piękno budzącej się do życia przyrody oraz przyglądaliśmy się zwierzętom w przydomowych gospodarstwach. Niektórzy pierwszy raz zobaczyli krowy! Jednak naszą główną atrakcją była wizyta w Chlebowej Chacie, a tam zapoznanie się z jej tradycją i folklorem. Chata była 100 – letnia, piękna drewniana, obok stojący młyn. Gdy weszliśmy do środka przywitały nas miłe panie gospodynie, które otoczyły uczniów opieką i towarzyszyły podczas całej wizyty. Pierwsze pomieszczenie, które odwiedziliśmy, to kuchnia z pokojem, odtworzona na wzór starodawnych pokoi w chatach wiejskich, gdzie kiedyś się gotowało, mieszkało, spędzało czas i odpoczywało, czasem wszystko na raz, z wieloma domownikami. Bez prądu, bieżącej wody i Internetu! Tam poznaliśmy, jaką drogę przebywa ziarno zboża, żeby stać się chlebem? Jak robiło się kiedyś masło czy śmietanę? Jak wyglądał dawny prysznic? Dzieci mogły przetestować na sobie i zapoznać się z obsługą niektórych sprzętów. I tak Daria np. mogła wykąpać się w balii, a Piotr polewał ją podgrzaną na piecu wodą z rzeki. Magda wyrobiła masło w dzierży, a wyglądała przy tym jak prawdziwa słowianka! Pani przepięknie opowiadała gawędy o życiu, jakie toczyło się w tej chacie 100 lat temu. Podzieleni na grupy, w kolejnym etapie wizyty, udaliśmy się do drewnianej stodoły. Tam dowiedzieliśmy się jakich narzędzi i sprzętów używały do pracy gospodynie i mężczyźni w polu? Zobaczyliśmy cepy, sierpy, żarna, przetaki, brony, sieczkarnie, młockarnie, skrzynie i inne narzędzia tam trzymane. Nawet starodawne traktory, motory, bryczki, karety. Wszystko można było dotkną, przetestować sprawdzić jak to ciężko było kiedyś. Następnie udaliśmy się do kolejnej izby, gdzie stał wielki kaflowy piec, w którym piecze się chleby. Największą atrakcją i frajdą dla naszych uczniów było samodzielne wyrabianie podpłomyków i obserwowanie jak rosną w prawdziwym piecu opalanym drewnem. (Podpłomyk, to prosta wersja chleba, którym kiedyś zaspokajano głód). Pieczenie zakończyło się degustacją własnoręcznie zrobionych podpłomyków z makiem i solą lub ze smalcem, masłem, miodem i kawą zbożową – wszystko domowej roboty. Smak tradycji trafił w podniebienia największych niejadków! Po przekroczeniu progu kolejnej izby znajdującej się na poddaszu czekała na nas opowieść o miodzie. Dowiedzieliśmy się tylu ciekawostek o tych stworzeniach, że nie mieliśmy nawet pojęcia, jak są mądre i pracowite oraz skąd mogło wziąć się powiedzenie ,,pracowity jak pszczółka”. Wyszliśmy stamtąd pełni podziwu dla małych stworzeń, dostarczających nam produkt, który posiada niesamowite właściwości lecznicze – miód. Moc atrakcji i smak tradycji sprawiły, że wcale nie spieszna nam było wracać do Dąbrowy Górniczej. Odwiedziny w Chlebowej Chacie przeniosły naszych podopiecznych z SOSW w codzienność mieszkańców wsi Beskidu Śląskiego sprzed niemalże 100 lat. Poznaliśmy niezbędne do życia wyposażenie domu, drogę ,,od ziarenka do bochenka”, proces wyrobu masła i sera, ciekawostki z życia pszczół. Dzieci zachwycone, nauczyciele również, wszyscy z radością oglądali eksponaty i słuchali humorystycznej gawędy Pani przewodniczki. Podpłomyki przepyszne, zwłaszcza z miodkiem, a wniosek jest taki, że dzisiejsze obowiązki domowe, jakie mają dzieci, to igraszka w porównaniu z dawnym życiem wiejskim. Dziękujemy pani Bożenie i Teresie za zorganizowanie nam wspaniałej i niepowtarzalnej przygody!
M.Rozwadowska
Dokumentacja fotograficzna: K. Srebrnicki i M. Rogalski.
